Corona virüsü net olarak gösterdi ki, yeni dünya düzeninde, ‘statükocu’ zihniyetle işleri yönetebilmek, sürdürülebilir kılmak, kısacası ‘yaşayabilmek’ mümkün değil. Aslında neredeyse on yıllardır yaşamakta olduğumuz bir gerçekliği tüm çıplaklığı ile gözler önüne serdi. 

  • Dönem, A-VUCA Dönemi. 

İngilizcesi A-VUCA olan terim, Hızlandırılmış (Accelerated), Değişken (Volatile), Kaygan (Uncertain), Karmaşık (Chaotic) ve Belirsiz (Ambiguous) bir dünyayı ifade etmekte. Bu denli birbiri ile bağlantılı hale gelmiş küresel bir ortamda bir ülke hapşırsa, öteki zatürre olabilirken; her Allah’ın günü yeni gerçekliğe uyanırken, artık kısa dönemli, taktiksel ve fırsatçı yaklaşımlardan ziyade, etkili bir ‘sürdürülebilir yaşam’ mücadelesine geçmenin vaktidir. 

Çok değil, bundan 10-12 sene önce baş gösteren majör finansal krizin etkilerini dalga dalga, dönem dönem tüm dünya yaşamakta. Terör saldırıları, bireysel ve fakat kitlelere yönelik saldırılar, bölgesel savaşlar, salgınlar, bir zamanlar yükselen BRIC ülkelerindeki dönüşüm, ABD-Çin ticari savaşları, Brexit süreci, Rusya-Suudi Petrol Krizi,… Sadece insan eliyle gelişen değil, doğal olarak da yeni bir ‘çağ’ın içindeyiz. İklim değişikliğinin etkileri ve artık hesabı bile tutulamayan doğal afetler en canlı örnekleri.

Albert Einstein’ın akıllara kazınan ‘Sorunlarımızı, onları yaratırken kullandığımız düşünce şekli ile çözemeyiz’ sözüne, biz biraz daha ekleyelim, ‘…alışageldiğimiz yol, yordam ve yaklaşımlarla da çözemeyiz’. Zira, belirsizlik ve karmaşa, geçmişe göre çok daha sık ve yoğun. 

Peki A-VUCA Çağı ile İş Dünyası Nasıl Baş Edecek?

  • Statükocu ve Gelişimci Zihniyetten Bahsetmenin Zamanıdır.

İnsanoğlunun genel davranış kalıbı genelde ‘statükoyu’ korumak üzerinedir. Kış, kapıya dayanana kadar, statükoyu koruma ve mevcut gündemde ilerleme çabasını sürdürür. Ta ki ön görülen risk, tehdit haline; tehdit de görünen, hatta yaşanan bir ‘gerçeklik’ haline gelene değin…

Oysa ‘gelişimci zihniyet’ neyi daha farklı ve daha iyi yapabileceğinin sürekli arayışı içindedir ve önlemcidir. 

  • Anahtar, Çevik ve Esnek Yönetime Geçiştedir.

Yeni dünya düzeninde, ayakta kalabilmenin ve sürdürülebilir bir işe sahip olmanın temel Anayasası, genel alışkanlıklarımızdan farklı olan, yepyeni ÇEVİK ve ESNEK yönetim biçimine geçişle mümkün olacaktır. ÇEVİK ve ESNEK yönetim anlayışı, özünde ‘Gelişimci Zihniyet’ yaklaşımını sergilemektir. Bilgi ve önerileri dinleyici, sorgulayıcı, araştırıcı, yeni fikirlere açık, seçenekler geliştiren ve gerektiği durumda alternatif yolları seri ve hızlı biçimde devreye alabilen bir anlayıştan bahsediyoruz. 

  • Duruma Göre Konum Alabilmek için…

Belirsizlik ortamında duruma göre önlem ve konum alabilmenin yolu, öncelikle ‘olan bitenleri’ doğru ve gerçekçi biçimde ‘anlamlandırmaya’ çalışma ve sonrasında ‘olabilecekleri’ ön görebilmekten geçer. 

Anlamlandırma çabası, en kolaylıkla konunun uzmanlarından ‘olan biteni’ dinlemekle ve takip etmekle olur. Örneğin, Corona Virüsü vakası öncelikle ‘insan sağlığı ve yaşamına’ dönük bir tehdittir. Dolayısı ile ‘bilimsel, tıbbî uzman ve mercileri’ dikkate almak gerekir. Uzmanların da, öncelikle ‘gerçek verilere ve bilgiye dayalı’ savlarını anlamak gerekir. 

Zira yorum aşamasında her uzmanın farklı perspektifi olabilecektir. Elbet, bunlar da değerli olmakla birlikte, birbirinden oldukça farklı, hatta bazen taban tabana zıt perspektif ve yorumlar, akıl karışıklığına, hatta çıkmaza bile sürükleyebilmekte. Öncelikle ‘bilgi ve veriden’ yola çıkarak bir ‘Durum Tespiti’ yapmakta fayda vardır. 

  • Senaryo Planlaması, Seçenekleri Olan ve Hızlı Devreye Almayı Başaran Bir İşletmeye Geçişin İlk Adımıdır.

Bu aşamada, örneğin Corona Virüsün gelişimine dair Varsayımlar ve Sosyal ve Ekonomik Düzlemde Senaryolar (En İyi, Gerçekçi ve En Kötü Senaryolar gibi) geliştirmek gerekir. Örneğin En İyi Senaryomuz, Çabuk Toparlanma; En Kötüsü ise, Küresel Daralma olabilir. Çabuk Toparlanma sürecinde, ‘geçiş döneminde’ alacağımız kısa vadeli önlemlerle idare etmek yeterli olabilecekken; Küresel Daralma, uzun vadede ayakta kalabilme yollarını arama sürecini tetikleyecek ve daha radikal ve kalıcı önlemlere işaret edecektir.

Hemen ardından da, farklı Senaryolarda, bizim İşimizin nasıl ve ne kadar etkileneceğini ön görebilmek gerekir. Örneğin, Finansal Durum (Nakit Akımı, Alacaklar, Borçlar, İş Sonuçları gibi), Paydaşlar (Müşteri, Çalışanlar, Tedarikçiler, İş Ortakları gibi), Kaynaklar (İnsan Gücü, Zaman, Tesis, Makine, vb.) İşin Kendisi (Tedarik Zinciri, Satın Alma, Üretim, Operasyon, Satış, Ticaret, Servis gibi), Organizasyon, Ürün ve Hizmetler gibi İşimizin birçok boyutunu etkileyeceği aşikârdır. Her bir Unsurun üzerinde olası Etkileri değerlendirmek, alınabilecek önlemleri seçenekli olarak ortaya koymak ve olası Eylem Planlarını kararlaştırmak artık çok daha rahat olacaktır.

Böylesi bir Senaryo Planı ile işleyen ve buna alışan bir İşletme, bir süre sonra artık hangi durumda hangi moda geçebileceğini, her Birim bazında öğrenmiş, hızlı devreye alabilir ve seri biçimde  uygulayabilir olacaktır.

Özetle, A-VUCA dünyasının kazananları, öngörüsü yüksek, seçenek geliştirebilen, tüm işletme ve paydaşlarını doğru biçimde ve zamanında dâhil eden, farklı seçenekleri seri ve hızlı biçimde  devreye alabilenler olacaktır!