Enerji sektörü, insanlık ve toplumlar açısından elzem rolünü korurken, sektör için verimlilik ve kurumsal yönetim sahalarındaki çözüm üretimi de son sürat devam etmekte. Yazılım firmaları, güç üreticileri, enerji iletimi ve dağıtım firmaları, enerji cihaz üreticileri, petrol ve gaz firmaları, nükleer tesislere yönelik yazılımlar geliştirmekte. Kurumsal Varlık Yönetimi (EAM), Varlık Yaşam Yönetimi (ALM), Kurumsal Kaynak Planlama (ERP), Ürün Yaşam Döngüsü (PLM), Tedarik Zinciri Yönetimi (SCM), Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM), Kurumsal Performans Yönetimi, finans yönetimi, sözleşme yönetimi, proje yönetimi gibi kurumsal yazılımların yanısıra EPCI (Mühendislik, Satın Alma, İnşaat ve Kurulum) yüklenicileri, sondaj yüklenicileri, petrol alan makineleri ve deniz aşırı hizmet şirketleri gibi segmentlerin gereksinimlerini karşılayacak yazılım ve hizmetler de geliştirilmekte. Smart Grid yazılımı, Jeolojik Sistemler ve Petrol ve Gaz ‘boru hattı’ yönetimi, Güvenilirlik-merkezli bakım (RCM), teknoloji hizmetleri türü yazılım ve hizmetler de portföyü iyice genişletmekte. Destek yazılımları diye adlandırılabilecek yazılımlar arasında ise, insan kaynakları, doküman yönetimi, tedarikçi ilişkileri yönetimi, yakıt yönetimi, SCADA/kayıp yönetimi, sağlık ve olay yönetimi, satın alma, tesis planlama ve optimizasyon, enerji ticareti gibi çözümleri görmekteyiz. Hizmetler özelinde, yazılım geliştirme hizmetleri, entegrasyon hizmetleri, Ar-Ge, danışmanlık hzimetleri, özelleştirilmiş ürünler geliştirme gibi konular öne çıkmakta.
Petrol ve gaz endüstrisi devasa operasyonlara sahip olmaları nedeniyle, sahadan ve tesislerden kitlesel verileri kullanabilmekte. 2013 yılında Accenture tarafından yayınlanan rapor, petrol ve gaz endüstrisinin özellikle çevre kaygılarıyla gittikçe artan oranda yazılım hizmetleri sistemlerini kullandığını ortaya koymakta.
Tüm bu geleneksel denilebilecek düzlemdeki yazılım ve hizmetlerin yanısıra yeni-nesil yazılımlarda da hızlı gelişme yaşanmakta. Örneğin bulut teknolojilerini kullanarak, akıllı izleme ve analitik platformu inşa etmek, Locus Energy gibi bir firmaya, yatırımcılardan, kurulumculara ve finansal kiralamacılara uzanan oyunculara, fotovoltaik sistemleri daha iyi anlamaları için bilgiler sunma şansı tanıdı. Her ne kadar 2014 yılında Gartner tarafından yayınlanan rapor bulut teknolojilerini içselleştirme anlamında enerji sektörünün ağır ilerlediğini ortaya koymaktaise de; kişiler ve küçük işletmeler kendi enerjilerini üretmeye devam ettikçe, bulut bilişime uyum da artacaktır. Önümüzdeki dönemde, güneş fotovoltaik, enerji depolama sistemleri ve hibrit elektrikli araçlar ana akıma doğru kaydıkça, merkezî sistemler gittikçe dağıtık hale gelecek, bu da bulut-bazlı analitik türü çözümlerin izleme ve kontrol sistemlerindeki rolünü artıracak. Yine Gartner’ın öngörüleri 2018 itibarı ile küresel bazda enerji ve hizmet şirketlerinin üçte birinin varlık performans yönetimini (APM) desteklemek üzere varlık verilerini buluta koymaya başlayacağını öngörmekte.
Akıllı analitik platformları sayesinde, bakım uzmanlarının güneş enerjisi alanlarına gereksiz seyahat yapması önlenmekte, böylece para tasarrufu sağlanmakta. Analizler sayesinde, sorunlar daha kolayca tespit edilebildiği, yatırım ve geliştirme faaliyetlerinde de iyileştirmeye yol açmakta.
Bir diğer gelişme de temiz enerji teknolojilerinde yaşanmakta.
Temiz enerji teknolojileri olgunlaştıkça ve çözümler hız kazandıkça, girişimci ve yatırımcıların servis sunma iştahları da kabarmakta. Merkezîden merkezî-olmayan iş modellerine geçiş, temiz enerji sağlayıcıları ve hizmet şirketleri açısından heyecan verici gelişmeler. Tüm bu eğilimlerin paralelinde, insanların enerji kullanımına dair kişiselleştirilmiş bilgi sağlanması, süreçlerin daha verimli kılınması gibi gelişmeler de yaşanmakta.
Temiz enerji endüstrilerinde gelişmekte olan hizmetlere birkaç örnek vermek gerekirse:
- Charge Point gibi bir firma Amerika genelinde 21.000’den fazla noktada elektrikli araç şarj istasyonunda gerçek-zamanlı kullanım verisi sağlamakta. Ayrıca, şarj cihazı geliştiren firmalara bulut hizmetleri de sunmakta.
- Greensmith gibi bir firma ise, şarj-bağımsız platformlardan enerji depolama yazılım ve hizmetleri yanısıra, frekans düzenleme ve zirve enerji yönetimi gibi Grid hizmetleri de sunmakta. Ayrıca, akıllı ölçme, yedek güç yönetimi, mikro grid yönetimi gibi uygulamalar da sağlamakta.
- Sunlayar ise büyük veriyi kullanarak güneş enerjisi kurulum sürecini geliştirmekte. Güneş enerjisini daha verimli, hızlı, güvenli ve güvenilir kılmak üzere yapay zekâ, giyilebilir cihazlar, mobil cihazlarla yazılım geliştirmekte.
- Folsom Labs girişimi, güneş enerjisi tasarım yazılımı HeloiScope sayesinde teklifler sunmakta, tasarım kararlarını analiz etmekte, iş akışlarını hızlandırmakta.
- YouSendIt (yeni adıyla HighTail) müşterilerinin çalışanlarının petrol kuyuları verileri, haritalar, GPS bilgi verilerini bulut platformu üzerinden gönderimini desteklemekte.
Bir diğer yeni nesil teknoloji sahası ise, Nesnelerin Interneti (IoT). Gartner 2018 itibarı ile küresel hizmet sağlayıcı firmaların Nesnelerin İnternetini, kesintisiz enerji hizmeti sunmak üzere üçüncü partilerle iş birliği yapmada kullanacağını ortaya koymakta.
Yazılım ve hizmetler sektöründe asıl oyun şimdi başlıyor!
Yayın: ICT Media Enerji, Mart 2016