Stratejiyi, ‘belirli bir amaca erişmek üzere belirlenen yön ve bu yönde ilerlemeyi sağlayacak yol haritasının tasarlanması’ olarak tanımlıyoruz. Strateji belirleme, kuruluşa, değişen pazar dinamikleri ve paydaş beklentileri ortamında, olası fırsatları değerlendirme, rekabet avantajı kazanabilme, sürdürülebilir ve etkili iş sonuçları elde edebilme olanağı sunacak bir Oyun Planının kurgulanma sürecidir. Gelecek odaklı olduğu için, bünyesinde doğal olarak ‘belirsizliği’ barındırır. Dolayısı ile sabit ve mekanik bir planlamadan ziyade, stratejik seçeneklerin geliştirilmesi ve senaryolarla beslenmesi önem taşır.

Stratejiler, tüm kuruluşu kapsayacak şekilde topyekûn geliştirilebildiği gibi; belirli İş ya da Destek Birimleri, ürün, hizmet ya da çözüm sahaları; müşteri kesimleri veya kanal vb. özelinde kısmî olarak da geliştirilebilir. Her durumda ana stratejiler ve yol haritası ile uyumluluğun ve bütünleşikliğin gözetilmesi gerekir. Stratejiler, kısa, orta ya da uzun vadeli olarak geliştirilebilir. Önemli olan amaç ve hedeflerimize hangi seçeneklerle, hangi yoldan, nasıl ulaşacağımızın belirlenmiş olmasıdır.

Kuruluşun, kaynak ve yetkinliklerini; bilgi ve becerilerini; yapı, kültür ve süreçlerini; ürün, hizmet ve çözümlerini; iş performansını; iş (pazara-gidiş) modeli ve iş birliklerini; kısacası tüm yönetim sistemini, stratejik yön doğrultusunda yönlendirmesi ve odaklaması gerekir. Sağlıklı ve sürdürülebilir bir stratejik yön ve yönelim ancak stratejik, dönüşümcü ve yenilikçi liderlik sayesinde oluşturulabilmekte. Kuruluş açısından en etkili ve doğru stratejilere yönelme, ayrıca özellikle, bilgiyi etkili kullanma, karar verme ve hayata geçirebilme becerileriyle de yakından ilintilidir.

Kuruluşların sürdürülebilir başarı elde edebilmeleri açısından yenilikçi stratejiler ve iş (pazara-gidiş) modelleri geliştirmesi gerekmektedir.

Yenilikçi stratejiler geliştirebilmek için, paydaşların geri bildirimleri, önerileri, fikirleri gibi seslerin dâhil edilmesi; ortak düşünce ortamlarının geliştirilmesi; bilginin farklı biçimlerde derlenmesi; yeni bakış açılarının kazanılması; deneyimlerden öğrenme gibi yaklaşımlara gereksinim olacaktır.

Strateji belirleme, pazarı ve kendi gerçeklerimizin iyi anlaşılması, geleceğe dair eğilim ve ön görülerin sağlıklı yapılabilmesi, stratejik seçenekler geliştirilmesi ve net bir sentezde buluşturulabilmesi gibi belli yetkinliklere de sahip olunmasını gerekli kılar. Stratejilerin planlanarak, operasyon ve organizasyonla bağlantılarının kurulması ise bilimsel ve analitik bir planlama süreci ile mümkün olmaktadır. Stratejilerin, eylem ve projelerle tüm işletmenin en uç noktasındaki kişiye kadar dokunması gerekir.

İşletmeyi ileriye taşıyacak amaç ve stratejik hedefleri gerçekleştirmek için her bir bireyin performans sergilemesi lâzım. İnsanların zihninde şirketin amacı, vizyon ve stratejileri net olmalıdır. İnsanlar şirketin gittiği yönle uyumlu işleri yapmalı, katılımcı ve sorumluluklarının bilincinde olmalıdır. Şirket de stratejilerine ulaştırabilecek yetkinlikte insanları seçip, onlara yatırım yapmalıdır.

Büyümek, pazar payını artırmak, yeni pazarlara açılmak, bir iş birimini kapamak gibi stratejiler, mevcutta yapılan iş ve iş yapış tarzında değişiklikleri, vaz geçilecekleri ya da yeni yapılacakları ifade eder. Özünde bir dönüşümü zorunlu kılar. Dolayısı ile stratejilerin hayata geçirilmesi için dönüşümün etkili biçimde yönetilmesi elzemdir.

Haziran 2019